აზერბაიჯანის შინაგან საქმეთა სამინისტროს (შსს) მიერ საინფორმაციო სააგენტო „რასია თუდეის“ („სპუტნიკი აზერბაიჯანი“) ბაქოს ფილიალში ჩატარებული ოპერატიულ-საგამოძიებო ღონისძიებების ფარგლებში შვიდი პირი დააკავეს.
გუშინ, ბაქოში, აზერბაიჯანის შინაგან საქმეთა სამინისტროს მიერ „სპუტნიკ აზერბაიჯანის“ სააგენტოს ოფისში ჩატარებული ოპერაციის შედეგად ორი პირი დააკავეს.
სააგენტოს საქმიანობა, აზერბაიჯანის შესაბამისი ორგანოების გადაწყვეტილებით, გასული წლის ბოლოს შეაჩერეს, თუმცა, იგი აგრძელებდა საქმიანობას.
დღეს, საინფორმაციო სააგენტო „ტრენდმა“ გაავრცელა ინფორმაცია „სპუტნიკ აზერბაიჯანის“ კიდევ ხუთი თანამშრომლის დაკავების შესახებ.
შვიდივე პირი დაკავებულია აზერბაიჯანის რესპუბლიკის სისხლის სამართლის კოდექსის მუხლებით აღძრულ სისხლის სამართლის საქმეზე, რომელიც გულისხმობს თაღლითობას, უკანონო მეწარმეობას, დანაშაულებრივი გზით მოპოვებული ქონების ლეგალიზაციას. სისხლის სამართლის საქმეზე საგამოძიებო მოქმედებები გრძელდება, წერს „ტრენდი“.
აზერბაიჯანს და რუსეთს შორის ურთიერთობის დაძაბვა გასული წლის დეკემბრის ბოლოს დაიწყო, როდესაც „აზერბაიჯანული ავიახაზების“ სამგზავრო თვითმფრინავი, რომელიც ბაქოდან გროზნოში მიფრინავდა, რუსეთის მიერ გახსნილი ცეცხლით დაზიანდა შემდეგ ყაზახეთის აქტაუს აეროპორტიდან სამ კილომეტრში ჩამოვარდა.
ფაქტი, რომ ჩამოვარდნილი თვითმფრინავი სავსე იყო ნახვრეტებით, მთლიანად ხსნის დღის წესრიგიდან „ჩიტებთან შეჯახების“ თეორიას, რომელიც „წამოაყენა რუსეთში ზოგიერთმა წრემ“, - აღნიშნავდა აზერბაიჯანის პრეზიდენტი ილჰამ ალიევი და ასევე აკრიტიკებდა რუსეთის ოფიციალური უწყებების ვერსიას თვითმფრინავში „გაზის ბალონის აფეთქების შესახებ“.
ყველაფერმა ამან „ნათლად აჩვენა, რომ რუსულ მხარეს სურდა ამ საკითხის გადაფარვა, რაც, რა თქმა უნდა, არავის არ ეკადრება. რა თქმა უნდა, ჩვენს თვითმფრინავს შემთხვევით დაარტყეს. რა თქმა უნდა, აქ მიზანმიმართულ ტერორისტულ აქტზე საუბარი არ შეიძლება. ამიტომ, დანაშაულის აღიარება, მეგობარ ქვეყნად მიჩნეული აზერბაიჯანისთვის დროული ბოდიშის მოხდა და ამის შესახებ საზოგადოების ინფორმირება - ეს ყველაფერი იყო ზომები და ნაბიჯები, რაც უნდა გადადგმულიყო. სამწუხაროდ, პირველი სამი დღე რუსეთიდან აბსურდული თეორიების გარდა არაფერი გვსმენია", - განაცხადა ალიევმა.
მისი თქმით, აზერბაიჯანმა რუსულ მხარეს მკაფიო მოთხოვნები წარუდგინა 27 დეკემბერს. მისი თქმით, მათ შორისაა ბოდიში, დანაშაულის აღიარება. პასუხისმგებელი პირების დასჯა და კომპენსაციის გადახდა აზერბაიჯანის სახელმწიფოსთვის, დაშავებული მგზავრებისთვის და ეკიპაჟის წევრებისთვის.
28 დეკემბერს აზერბაიჯანის პრეზიდენტის პრესსამსახურის მიერ გავრცელებული ინფორმაციით, ვლადიმირ პუტინმა დაურეკა ილჰამ ალიევს და ბოდიში მოიხადა რუსეთის ფედერაციის საჰაერო სივრცეში მომხდარი ტრაგიკული ინციდენტის გამო.
აღსანიშნავია, რომ რუსეთი თვითმფრინავის ჩამოგდების საქმეს ამ დრომდე იძიებს და და მიუხედავად იმისა, რომ მისი ბრალეულობა ეჭვს არავისში არ იწვევს, მას დანაშაული, როგორც ამას რუსი პოლიტოლოგი სერგეი მარკოვი ამბობს, „მკაფიოდ და გასაგებად“ არ უღიარებია.
ეკატერინბურგში 24 წლის წინ მომხდარი დანაშაულის ფარგლებში რუსეთის ფედერალური უსაფრთხოების სამსახურის თანამშრომლების მიერ ჩატარებული ოპერაციის დროს ერთდროულად 10 ბინაში შეიჭრნენ და 50-მდე კაცი გაჩხრიკეს. დადასტურებული ინფორმაციით, ოპერაციის შედეგად ორი ადამიანი გარდაიცვალა, ათზე მეტი დაშავდა. რუსული მხარის მიერ ფედერალური უსაფრთხოების სამსახურის თანამშრომელთა ძალადობის დაუგმობლობამ და ცალკეულ პოლიტიკოსთაგან გაკეთებულმა შეურაცხმყოფელმა განცხადებებმა აზერბაიჯანელების აღშფოთება გამოიწვია.
„რუსების დაცვა“ ნორმალური საქციელია, მაგრამ აზერბაიჯანელების დაცვა არ შეიძლება? - კითხულობს აზერბაიჯანული სააგენტო „ტრენდი“ და აღნიშნავს:
„მომხდარის პირველივე საათებიდან რუსეთის საინფორმაციო სივრცეში დაიწყო დისკუსიები, ხშირად არაჯანსაღი, ქსენოფობიური ტონით. კერძოდ, რუსეთის ფედერაციის სახელმწიფო დუმის თავმჯდომარის მოადგილემ, პიოტრ ტოლსტოიმ, შესთავაზა აზერბაიჯანელების წინააღმდეგ „უფრო მკაცრი ზომების გამოყენება“ და აზერბაიჯანის საგარეო საქმეთა სამინისტროს რეაქციას მომხდარზე „რუსეთის შიდა საქმეებში ჩარევა“ უწოდა. ტოლსტოიმ ხაზგასმით აღნიშნა, რომ რუსეთი „თავისუფალია იმოქმედოს ისე, როგორც საჭიროდ მიაჩნია“ და აზერბაიჯანს „არ აქვს უფლება, თავისი პირობები უკარნახოს“.
პირველ რიგში, მისი კომენტარები შეიცავს „ე.წ. აზერბაიჯანის დიასპორის“ დამამცირებელ განმარტებას, რაც თავისთავად უარყოფით დამოკიდებულებაზე მეტყველებს.
მეორეც, ამტკიცებენ, რომ რუსეთმა „სამართლებრივი ზომები“ მიიღო და რუსეთის ელჩის აზერბაიჯანის საგარეო საქმეთა სამინისტროში გამოძახებას „წითელი ხაზის გადაკვეთა“ უწოდეს. სინამდვილეში, ჩვენ ვსაუბრობთ აზერბაიჯანის მოქალაქეებზე, რომლებსაც მოქალაქეობა არ დაუკარგავთ, რაც ნიშნავს, რომ ბაქოს აქვს სრული უფლება დაიცვას თავისი ინტერესები.
წარმოიშობა არაერთი ფუნდამენტური კითხვა. რატომ განხორციელდა სამხედრო ოპერაცია ასეთი სისასტიკით? დილის 5 საათზე, 24 წლის წინ ჩადენილი დანაშაულის ჩადენაში ბრალდებული პირების წინააღმდეგ იარაღის გამოყენებით. იყო თუ არა შეიარაღებული წინააღმდეგობა, რომელიც ამართლებდა ორი ძმის საკუთარ სახლში მკვლელობას და დაკავებულთა მრავალრიცხოვან ცემას? რატომ გაჩხრიკეს ერთდროულად 50 ადამიანი, რომელთაგან, როგორც მოგვიანებით გაირკვა, ორი დანაშაულის ჩადენის დროს 4-5 წლის იყო? რამდენად იყო ეს სპეციალურად გამოძიების ინტერესებიდან გამომდინარე მომზადებული ოპერაცია და არა დაშინებისა და ძალის დემონსტრირების აქტი?
ტოლსტოი ხაზს უსვამს, რომ დაკავებულები რუსეთის მოქალაქეები არიან და „მოსკოვს უფლება აქვს, მათთან გააკეთოს ის, რაც საჭიროდ ჩათვლის“. თუმცა, ეს განცხადება ეწინააღმდეგება რუსეთის საკუთარ საგარეო პოლიტიკურ პრაქტიკას, როდესაც ის სხვა ქვეყნებში რუსულენოვანი მოსახლეობის დამცველად მოქმედებს. უფრო მეტიც, სწორედ თანამემამულეების დაცვის თეზისი გამოიყენეს არგუმენტად უკრაინის ტერიტორიების ოკუპაციის დროს. ჩნდება ლოგიკური კითხვა: რატომ მიიჩნევს რუსეთი ნორმალურად საზღვარგარეთ თავისი მოქალაქეების დაცვას, მაგრამ ართმევს აზერბაიჯანს რუსეთში მცხოვრები თავისი მოქალაქეების წინააღმდეგ მსგავსი ქმედებების უფლებას?
განსაკუთრებით ცინიკურად გამოიყურება აზერბაიჯანის შედარება საფრანგეთთან და გერმანიასთან, რომლებსაც რუსეთის ოფიციალურ წრეებში „არამეგობრულ ქვეყნებს“ უწოდებენ. აზერბაიჯანი დსთ-ს წევრი და რუსეთის პარტნიორია 2022 წელს ხელმოწერილი მოკავშირეთა ურთიერთქმედების დეკლარაციაში. როგორ შეიძლება მოკავშირის შედარება იმავე რიგის მოწინააღმდეგეებთან?
ტოლსტოიმ აზერბაიჯანულ კულტურულ ცენტრებს „მტრის ბუდეები“ უწოდა და მათი დახურვის აუცილებლობაზე განაცხადა. ამავდროულად, აზერბაიჯანში „რუსული სახლი“ მხოლოდ იმიტომ დაიხურა, რომ ის არ შეესაბამებოდა ქვეყნის კანონმდებლობას, რუსული კულტურის წინააღმდეგ ქსენოფობიური განცხადებების გარეშე.
ასევე მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ საქმის გამოძიება FSB-ს დაევალა. რატომ არის FSB ჩართული 2000-იანი წლების დასაწყისში ჩადენილ დანაშაულში? შესაძლოა, ამ გზით ოპერაცია იძენს გარკვეულ ეთნიკურ ჯგუფს მიკუთვნებულ დივერსიასთან ან ტერორიზმთან ბრძოლის ელფერს, რაც დამატებით დაძაბულობას ქმნის.
ეკატერინბურგში აზერბაიჯანელების წინააღმდეგ ჩადენილი დანაშაულის ყველა დეტალი მოწმობს რუსეთის პოლიციისა და სპეცრაზმის სისასტიკის უკიდურეს ფორმებს. თუ 1990-იან წლებში სპეცრაზმი და მუნიციპალური პოლიცია სისასტიკით გამოირჩეოდა, დღეს ეს ტრადიცია ყოველგვარი შენიღბვის გარეშე და კიდევ უფრო საშინელი ფორმით გამოიყენება. რუსეთის სამართალდამცავი ორგანოების მიერ შეთხზული „ეთნოკრიმინალურობის“ კონცეფცია სხვა ხალხების წარმომადგენლების თავდაპირველად დამნაშავეებად წარმოსაჩენად სამართლებრივი საფუძვლის შექმნის მცდელობაა. ამ გზით რუსეთი ქმნის საფუძველს თავისი ეთნიკური წმენდის პოლიტიკისთვის, რომელსაც ის უკვე ახორციელებს და გაფართოებას გეგმავს“.
